Narva en Meriküla in het Russische Keizerrijk

De stad Narva ligt in het uiterste noordoosten van Estland, aan de grens met Rusland. Het is een belangrijke stad –de derde van Estland- en kan beschouwd
worden als het centrum van de Russische minderheid.
Narva ligt aan de gelijknamige rivier en de rivier is nu ook de grens met Rusland. Aan de overkant ligt het Russische Ivangorad. Aan weerszijden ligt een fort. Het fort aan de kant van Narva – in huidige vorm gebouwd door de Zweden- heet Hermansburcht (Hermanni linnus).

Kaart met een afbeelding van het fort. Zo te zien is dit het Russische fort –vanuit het noorden aan de linkerkant- en dat staat ook op de kaart: ИВАНГОРОДСКІЙ КРѢМОСТЪ (IVANGORODSKII KREPOST), Ivangorad vesting.
Kaart met een afbeelding van het fort. Zo te zien is dit het Russische fort –vanuit het noorden aan de linkerkant- en dat staat ook op de kaart: ИВАНГОРОДСКІЙ КРѢМОСТЪ (IVANGORODSKII KREPOST), Ivangorad vesting.

Tijdens de eerste Estse Republiek (1918-1940) hoorde Ivangorad met dit fort bij het Estse Narva.
De kaart is verzonden vanuit МЕРЕКЮЛЪ ЭСТЛ. (MEREKYUL EHST.). Deze plaats lag dus in het gouvernement Estland. De huidige Estse naam is Meriküla. Meriküla ligt ook in noordoosten van Estland, vlakbij Narva. De Duitse naam is Merrekühl.

Detail van een kaart uit Meyers Konv. Lexikon, 6. Aufl, 1905-1909.
Detail van een kaart uit Meyers Konv. Lexikon, 6. Aufl, 1905-1909.
De adreszijde van de kaart hierboven. Volgens de tekst van de kaart zit men sinds drie weken in een pension aan zee op een uur afstand van Hungerburg….
De adreszijde van de kaart hierboven. Volgens de tekst van de kaart zit men sinds drie weken in een pension aan zee op een uur afstand van Hungerburg….

Het postkantoor van МЕРЕКЮЛЪ ЭСТЛ. [MEREKYUL EHSTL.] / Meriküla wordt in 1897 geopend als particulier of tijdelijk Subpostkantoor of Postagentschap. Dit kantoor werd gesloten op 24 februari 1900 en wordt op 25 februari 1900 geopend als post- en telegraafkantoor.
In het EESTI-handboek worden meer poststempels genoemd:
*in gebruik vanaf 1884 – ..: enkele cirkel met nummers aan de zijkanten, Gubernia hieronder, indicatie П.C. (paardenstation), (type 5B3), codenummer 1
*Gubernia bovenaan, type postkantoor onder П.Т.О., datum in drie regels (maand in letters) (type 6A2): codenummer 1 en 2
*dubbele cirkel datumstempels, gubernia gegeven, twee sterren en codeletter (type 7A1): 4 verschillende codeletters

De vestingen

De geschiedenis van de forten aan weerszijden, geeft ook de roerige geschiedenis van dit gebied aan. De Narva was begin 13e eeuw al een belangrijke grensrivier: tussen Lijfland en de Republiek Novgorod. Het kasteel van Narva is gesticht in de
tweede helft van de 13e eeuw, onder het Deense bewind van Noord-Estland. De stad Narva kreeg in 1345 stadsrechten. In 1346 werd het kasteel en de stad Narva door de Deense koning verkocht aan de Lijflandse Orde.

On the detailed map (left) are the two forts indicated: on the left bank of the Narva Ordensburg and just opposite on the right bank Ivangorod castle. The Ordensburg or Hermann Castle, Narva Castle (Estonian: Hermanni linnus), is founded in 1256 by the Danes and from August 29, 1346 it was the castle of the German Livonian Teutonic Knights Order. The castle on the other side, Ivangorod Castle is build by the Russians in 1492.
Op de detail-kaart (links) zijn de twee forten aangegeven: op de linkeroever van de Narva Ordensburg en daartegenover op de rechteroever de vesting Ivangorod. De Ordensburg of Hermann vesting, Narva kasteel (Ests: Hermanni linnus), is gebouwd
in 1256 door de Denen en vanaf 29 augustus 1346 was het het kasteel van de Duitse Lijflandse ridderorde.
Het kasteel op de andere zijde van de rivier, Kasteel  Ivangorod is door de Russen gebouwd in 1492.

Kaart uit: Baedeker 1912, p. 78.
Russland nebst Teheran, Port Arthur, Peking : Handbuch für Reisende / von Karl Baedeker. – 1912.

De vesting Ivangorod is in 1492 gebouwd en –na voltooing- genoemd naar Ivan III Vasilevitsj. Hij was grootvorst van het Grootvorstendom Moskovië tussen 1462 en 1505 en zijn bijnaam was ‘de Grote’. Hij veroverde Novgorod, voerde de tweekoppige adelaar als symbool van het rijk in, en verbrak de banden met de Gouden Horde, de Tataren. In 1558 – met de Lijflandse Oorlog werd Narva Russisch, maar in 1581 werd Narva weer Zweeds. De Russen deden nog een poging de stad te heroveren tijdens de Zweeds-Russische Oorlog (1590-1595), maar dat had geen succes. De verdediging van de stad werd tijdens de Zweedse periode flink uitgebreid en werd de sterkste in Noord –Europa. Tussen 1581-1590 en 1612-1704 was ook Ivangorod Zweeds gebied. In 1704 –tijdens de Grote Noordse Oorlog werd Narva weer Russisch onder tsaar Peter de Grote. De bastions werden gerenoveerd en Narva bleef een Russische vesting tot 1863.

Nog een kaart met een afbeelding van het kasteel ‘Jaanilinn’, de Estse aanduiding voor Ivangorod.

De kaart wordt naar Riga gestuurd en heeft een KRAG-aankomststempel (-2.1.1915 ??)
Er staat geen postzegel op de kaart, maar een veldpoststempel.
In het stempel kun je in de cirkel lezen: ТЗЪ [IZ], From, ДЕЙСТВУЮШИ .. [DEISTVUYUSHI ..], Aktive, АРМИИ [ARMII], Army.
In het midden van het stempel is de tekst geplaatst: ПЕЧАТЬ [PECHAT], zegel / cachet, ДЛЯ [DLYA], voor, ПАКЕТОВЪ [PAKETOV], Pakket / brief.

In de Eerste Wereldoorlog bestond het garnizoen van Narva uit de 92e 97e Infanterie Regimenten, maar de kaart kan van elders zijn verzonden.

De adreszijde van de kaart hierboven. De kaart is verzonden per veldpost naar Riga, 1915. Stempel:’vanuit het actieve leger’.

Stempels

Mi. 5 met het puntnummerstempel van Narva.

In het EESTI-handboek staan 18 verschillende pre-filatelistische poststempels. Narva heeft ook een puntnummerstempel gebruikt: rechthoek, Narva was een District Postkantoor, met nummer 6.
Er worden veel ronde datumstempels gebruikt in Narva: 24 (10 enkele cirkel en 14 dubbele cirkelstempels).
De eerste 2 ronde stempels zijn van het type fleuron: de eerste met alleen de naam НАРВА [NARVA] bovenaan en de datum in drie lijnen (type 3A1), de tweede ook codenummer 1 (type 3A3).
Dan volgt type 4A2: posthoorntype met naam en codenummer 1.
Hierna wordt een poststempel gebruikt met de aanduiding van de gubernia hieronder: type 5B1, datum in drie regels, enkele cirkel met codenummer 2 aan de zijkanten, boven de aanduiding НАРВА [NARVA] ПОЧТ [POCHT.]. КОНТОРА [KONTORA].
In de onderstaande aanduiding van het stempel wordt de Gubernia aangeduid als С. П. Б. ГУБ. [S. P.B. GUB.], Gubernia, St. Petersburg.

Stempel Narva.

Het postkantoor van Narva heeft twee poststempels van dit type gebruikt: datum in drie regels, Gubernia bovenaan, type postkantoor hieronder. Dit aankomststempel (op een brief uit Revel) heeft onder de aanduiding ПОЧТ [POCHT.]. ТЕЛЕГР [TELEGR.]. КОНТ [KONT].
Aan de bovenkant is de Gubernia aangeduid als С. П. БУРГ. Г. [S. P. BURG. G.], St.-Petersburg Gubernia.
De brief is aangekomen 14 НОЯ [NOYA] = Novermber, 1895.
Dit is subtype 6A1, met codenummer 1, gebruikt tussen 1887 en 1899.
Er is een ander poststempel van dit type met codenummer 2.

Het latere ‘crossed-date’ stempel, maand in cijfers, met Gubernia bovenaan en indicatie ПОЧТ [POCHT.]. ТЕЛ [TEL.]. КОНТ [KONT]. voor het postkantoor onderin (type 6C1) heeft als codenummers: 1, 2, 3 en 4.

Brief uit Narva met het ‘crossed date’-stempel. Bij dit type stempel wordt eerst in het midden de dag aangegeven, daaronder de maand (in Romeinse cijfers), links van het geheel de eeuw en rechts de rest van het jaar.

Tussen 1901 en 1918 in Narva worden twee soorten dubbele cirkelstempels gebruikt:
*dubbele cirkel, met gubernia-aanduiding, twee sterren en
codeletter * * a etc. (type 7A1), 9 verschillende
*dubbele cirkel, zonder gubernia-aanduiding, twee sterren en
codeletter * * a etc. (type 7B1), 5 verschillende

Kaart met een vroeg dubbelringstempel van Narva (aankomststempel), met aanduiding van het gouvernement St. Petersburg. Duidelijk type 7A1.
drukletter en schrijfletter i

Op de kaart hieronder wordt het andere dubbelringstempel van Narva gebruikt: cirkel, zonder gubernia-aanduiding, twee sterren en
code letter * * и [I], de schrijfletter i (type 7B1)

Kaart van Narva naar Amsterdam.

Aan de andere zijde van de kaart heeft het bericht als datum: 29 augustus en 11 september 1913. We kunnen de twee aangegeven kalenders zien: onze Gregoriaanse en de -in Rusland gebruikte- oude Juliaanse kalender. De Juliaanse kalender was tot februari 1918 in Rusland in gebruik. Om de datum van onze Gregoriaanse kalender te krijgen, moeten er 12 dagen zijn voor de Juliaanse datum toegevoegd aan data na 28 februari 1800 tot 28 februari 1900. Na 28 februari 1900 moet 13 dagen de Juliaanse datum tellen om de Gregoriaanse datum te krijgen.
Alles over kalenders: www.norbyhus.dk/calendar.php
Op deze kaart: 1913, dus we moeten 13 dagen hebben op de Juliaanse datum geteld om de Gregoriaanse datum te krijgen.

Een kaart met de beroemde Krenholm Manufacturing Factory op het eiland Kreenholm (Duits: Krähnholm) in de rivier de Narva. Op de kaart hierboven is Krähnholm aangegeven op de detail-kaart.

Baedeker (1914): “…… the Naróva forms two broad Waterfalls, 26-33 ft. high, the waters of which unite again below the island of Krähnholm. The river rushing over layers of hard limestone here falls upon soft clay, the gradual washing-away of which has formed the falls. Below the falls the channel of the river is deep and enclosed by precipitous banks, but above the falls the banks are more level. The beauty of the falls is much impaired by the mills erected to utilize the water-power. On the left bank, on this side of the bridge leading to the island, is a bronze statue of Baron Knoop, the founder of the Krähnholm Mills, by Tchizhóv (1899). The bridge commands a good view, to the right, of the W. fall. The view of the E. fall is finer, but special permission from the management of the mills is required for the island.” ….”The train now crosses the Naróva by an iron bridge (good view of Narva and Ivangorod to the left and of the waterfalls to the right) and enters the Government of St. Petersburg.”
Uit: Russia / Baedeker 1914. – p. 83

In 1856 was Baron Knoop, Ludwig Knoop, eigenaar van het eiland en richtte hij daar een textielfabriek op: Krenholm Manufacturing Company. Het werd de belangrijkste fabriek in Rusland en de fabrieken voor het spinnen en produceren van katoen waren de grootste in de wereld.
Meer hierover: en.wikipedia.org/wiki/Krenholm_Manufacturing_Company.
Nu loopt de grens tussen Estland en Rusland door de oostelijke tak van de watervallen.

Het stempel is een dubbel-cirkel en bovenaan links is de plaats aangegeven, dus op het rechterdeel (moet) de gubernia staan: type 7A1.

Artikel over de (post) geschiedenis van Narva en Narva-Jõesuu:
Narva en Narva-Jõesuu tot 1945 / Jan Kaptein. – In: Het Baltische Gebied 2011; 59. – p. 4-13