In de Sovjetperiode worden veel ansichtkaarten als postwaardestuk uitgegeven. Ook hebben veel kaarten een Lets thema. Deze ansichtkaarten maken deel uit van ons verzamelgebied.
Een overzicht van de kaarten met Lets motief is te vinden in:
Bild- und Schmuckpostkarten mit Bezug zu Lettland als UdSSR-Ganzsachen / von Harry v. Hofmann
Hamburg : Harry v. Hofmann Verlag, 2014.
Gebaseerd op dit boek van von Hofmann en mijn eigen collectie heb ik een lijst gemaakt, te downloaden als pdf.
Literatuur:
Postwaardestukken uit de Sovjetperiode : ansichtkaarten / Jan Kaptein
In: HBG 2012 ; 60. – p. 4-25
Aanvulling: HBG 2012 ; 61. – p. 50-51
Aanvulling: HBG 2013 ; 62. – p. 37: post tarieven
Deze kaart is een oude kaart, de oudste, met een Letse motief.
De kaart is uitgegeven 17 / VII 1954, en met de geldhervorming kreeg de kaart een stempel. Van 1-1-1961: 10 oude kopeken zijn 1 nieuwe kopeke. De voorraad kaarten met bedrukte stempel van de mijnwerker krijgen een opdruk ‘Vanaf 1 januari 1961 [is] de prijs van de kaart met stempel 4 Kop.’ (P249-P250 met opdruk in kader en P256-P259 zonder ). De briefkaarten met de Spasskitoren als ingedrukt zegel – zoals deze kaart – hebben ook een opdruk gekregen. Hieronder de adreszijde met ingedrukt zegel:
Het ingedrukte zegel bestaat in meer types: op het mausoleum 1 of 2 regels: Lenin of Lenin en Stalin. Op de postzegel zie je >>> twee regels, de aanduiding voor Lenin en Stalin.
Er is ook een verschil in drukwerk: Type I: Typografie, alleen verticale lijnen in de toren (opschrift op het mausoleum 1 lijn: Lenin).
Type II: Typografie, alleen verticale lijnen in de toren (opschrift op het mausoleum 2 regels: Lenin en Stalin).
Type III: Offset: verticale en horizontale lijnen in de toren (alleen inscriptie met 2 lijnen, Lenin en Stalin)
Dus deze zegel is type III: offset.
De beschrijving van de afbeelding – het Theater in Riga- is alleen in het Russisch. Latere kaarten hebben ook een beschrijving in het Lets.
Onderin de kaart de drukgegevens op 1 regel:
Het staatswapen heeft in totaal 16 linten en tekst op één regel als punten: dus type IVC (in de Michel Ganzsachen-Katalog).
Het staatswapen heeft links en rechts banden en 1 band onderaan, met een tekst of een alleen maar door punten aangegeven tekst.
Type IV: 16 banden (1946), het aantal unierepublieken
IVA met tweeregelige tekst
IVB ook tweeregelig, maar punten
IVC eenregelig: punten
TYPE V: 15 banden (1956),
de Karelo-Finse SSR werd in 1956 opgenomen in de Russische SFSR
VA met tweeregelige tekst
VB ook tweeregelig, maar punten
VC eenregelig: punten
De tekst: ‘Proletariërs aller landen verenigt U’
In de Michel Ganzsachen-Katalog (MGK) zijn de postwaardestukken ingedeeld volgens de series permanente postzegels. In de 8e serie permanente zegels (1948-1960) zijn drie zegels gebruikt voor de postwaardestukken-kaarten: de Spasskitoren (mi. 1336), het staatswapen (mi. 1335) en de mijnwerker (mi. 1331).
Om te catalogiseren hebben we ook het staatswapen -hierboven genoemd- nodig:
| Zegel en type | Adres en afzender |
Overig | Staats wapen type |
Drukker | MGK | Sub | Jaar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Spasski-toren I | Geen lijnen | maar twee afbeeldingen | IV A | —- | P212 | —- | 1952 |
| Spasski-toren II | —- | IV A | —- | P213 | a, b | 1952/ 53 | |
| —- | IV B | —- | P214 | a, b | |||
| Spasski-toren III | druk adres zijde: blauw | IV C | —- | P215 | I, II, III | ||
| druk adres zijde: groen | —- | P216 | I, II | ||||
| Spasski-toren III | Adres 7 lijnen, afzender 2 lijnen |
druk adres zijde: blauw | IV A | МОСК. ПЕЧ. Ф-КА ГОЗНАКА |
P217 | IA, IB, IIA, IIB | 1952/ 53 |
| druk adres zijde: blauw | IV C | P218 | I, II | 1954 | |||
| druk adres zijde: groen | IV C | P219A | I, II, IV, V, VI | 1953/ 56 | |||
| kartelrand (uit boekje) | P219B | I, II | |||||
| Spasski-toren II | —- | IV B | P220 | I, II | 1954/ 56 | ||
| Spasski-toren III | 1 afbeelding (1954 en 1956) | IV B | М Т ИМ В. М. Г… | P221 | —- | ||
| Spasski-toren III | Adres 7 lijnen, afzender 2 lijnen |
—- | V B, groen | МОСК. ПЕЧ. Ф-КА ГОЗНАКА |
P222A | —- | — |
| kartelrand | V B, groen | P222B | —- | —- | |||
| Spasski-toren II | —- | V B, groen | P223 | —- | —- | ||
| Spasski-toren III | —- | V B, rood | P224 | —- | —- | ||
| VI Wereld Jeugd en studenten.. | logo | —- | P225 | I, II, III | 1957 |
De kaart hierboven heeft lijnen voor adres en afzender, staatswapen IV C en is gedrukt in groen: moet P219 A zijn.
De onderverdeling:
I: Publicatie-nummer: A…
II: Publicatie-nummer: Ш…. en a.wit tot ‘levend grijhs-geel’ b. levend bruin karton
IV: Publicatie-nummer Ш……, met datum en uitgave-jaar 1954.
V: Publicatie-nummer A…., met datum en uitgave-jaar 1954
VI: Publicatie-nummer Ш, met datum en uitgave-jaar 1955
De kaart hierboven heeft als publicatie-nummer Ш 03009, met datum 17/VII en uitgave-jaar 1954:
P219A, IV.
MGK (Michel Ganzsachen-Katalog) vermeldt onder P219A, onderverdeling IIa kaarten met afbeelding. Hieronder ook de interessante kaart ‘Lenin-Stalin-Mausoleum (5/VIII 1954)’. De afbeelding van deze kaart heeft boven het mausoleum duidelijk de vermelding Lenin en Stalin.
Meer hierover: andere site
1957
РИГА. В ГОРОДСКОМ ПАРКЕ,
(RIGA. V. GORODSKOM PARKE, Riga. In het stadspark)
Geen productienr
P224 IIa.
De adreszijde van de kaart:
1959
ЛАТВИЙСКАЯ ССР. КУРОРТ КЕМЕРИ [KURORT KEMERI]
БЕСЕДКА НА ОСТРОВЕ (Pergola op het eiland)
Over Ķemeri:
Ķemeri, kuuroord sinds 1838 / Jan Kaptein. – In: HBG 2009 ; 55. – p. 4-14
De adreszijde van de kaart:
Met stempel geldhervorming 1961. Met speciaal stempel 1963: 125 jaar
1961
LATVIJAS PSR. RĪGAS JŪRMALA
Geen productienr
P285 III
Over Jūrmala:
De Baltische Riviera : deel 1/ Jan Kaptein. – In: HBG 2008 ; 53. – p. 4-16
Deel 2 In: HBG 2009 :54. – p. 4-23
De adreszijde van de kaart:
Op de adreszijde van deze kaart is -tweetalig- aangegeven: ‘LATVIJAS PSR. RĪGAS JŪRMALA’ . Ook de художник (=artiest) is hier vermeld.
Op de regel onderin zien we de drukgegevens.
De kaart is uitgegeven in 1961 en gedrukt in de МПФ ГОЗНАКА, de afkorting voor МОСКОВСКОЙ [MOSKOVSKOI] ПЕЧАТЉОЙ [PECHATNOI] ФАБРИКЕ [FABRIKE] ГОЗНАКА [GOSZNAKA], Moskou Druk fabriek Goznak.
Nummer 16084 is het nummer van de ЗАКАЗ [ZAKAZ], order.
Als ingedrukt zegel is een zegel gebruikt van de 10e serie permanente frankeerzegels, met het jaartal 1961: een startende raket.
In MGK 2004/05 worden vier types van dit ingedrukte zegel onderscheiden:
I Boekdruk (lijnen op achtergrond en maan met grotere afstand van elkaar)
II Offsetdruk (achtergrond en maan met de lijnen fijner)
III Offsetdruk (fijnere lijnen op de achtergrond, maan zonder lijnen)
IV Rasterdiepdruk (achtergrond en maan gerasterd)
Dit postwaardestuk met МПФ ГОЗНАКА en ingedrukt zegel Type II is in de Michel P 285, subnummer III (alleen het jaar, geen nummer beginnend met A in de drukgegevens).
Over de ansichtkaarten met ingedrukt zegel:Postwaardestukken uit de Sovjetperiode : ansichtkaarten / Jan Kaptein. – In: Het Baltische Gebied 2012 ; 60. p. 4-25.
Na de drukgegevens op de regel onderin is nog vermeld: ЦЕГА ХУДОЖЕСТВЕННОЙ КАРТЧКИ Р МАРКОЙ, Prijs van de artistieke kaart met ingedrukte zegel. En dat was 4 kopeken.
In 1946 is Rīgas Jūrmala als 7th district toegevoegd aan Riga. Ķemeri en Sloka waren -en bleven- autonoom. In 1959 werd Jūrmala een stad, inclusief Ķemeri en Sloka.
6/I 1962
LATVIJAS PSR. RĪGA. PILSĒTAS PARKĀ.
A 01618
P285 II (34 streepjes)
De adreszijde van deze kaart:
Op de adreszijde van deze kaart is -tweetalig- aangegeven: LATVIJAS PSR. RĪGA. PILSĒTAS PARKĀ. Ook de художник (=artiest) is hier vermeld.
Als ingedrukt zegel is een zegel gebruikt van de 10e serie permanente frankeerzegels, met het jaartal 1961: een startende raket.
In MGK 2004/05 worden vier types van dit ingedrukte zegel onderscheiden:
I Boekdruk (lijnen op achtergrond en maan met grotere afstand van elkaar)
II Offsetdruk (achtergrond en maan met de lijnen fijner). Op deze kaart (bij vergroten: fijne lijnen op de maan)
III Offsetdruk (fijnere lijnen op de achtergrond, maan zonder lijnen)
IV Rasterdiepdruk (achtergrond en maan gerasterd)
Er zijn in deze periode vier series ‘zweiseitige’ ansichtkaarten uitgegeven met dit ingedrukte zegel:
1. In 1961 met staatswapen in het midden boven de –enkele- deelstreep tussen adresgegevens en de geschreven boodschap van de afzender, drukgegevens in 2 regels. In MGK: P 276-277.
2. In 1961-1967 een dubbele scheidingsstreep tussen de adresgegevens en de boodschap, drukgegevens in 1 regel, voor de drukkerij is de afkorting МПФ ГОЗНАКА gebruikt. Op de rechterzijde 34 verticale balkjes tussen de adresgegevens en afzendergegevens. In MGK: P 282-287
3. In 1961-1967 idem, maar de drukkerij voluit: МОСКОВСКАЯ ТИПОГРАФИЯ ГОЗНАКА of de afkorting hiervan. In MGK: P 288-293
4. In 1964-1966 de drukkerij ППФ ГОЗНАКА. Op de rechterzijde 32 verticale balkjes tussen de adresgegevens en afzendergegevens. In MGK: P 294
Deze kaart (en de vorige) vallen onder de tweede groep: P 282-287.
Schematisch: Zonder staatwapen en drukkerij МПФ ГОЗНАКА
| Druk | Zegel type | Kleur | MGK | Drukgegevens, onderverdeling | Jaar | |
| Boekdr | I | Groen/ wit |
P 282 | Zie hieronder | 1961/67 | |
| Violet/ wit |
P 283 | I Met prijs | II Zonder prijs | |||
| I met rechthoek 23:30 in luminicerend geel | Groen/ wit |
P 284 | ||||
| Offset | II | Groen/ wit |
P 285 | Zie hieronder | ||
| Rood/ wit |
P 286 | |||||
| II met rechthoek 23:30 in fluorescerend geel | Groen/ wit |
P 287 | ||||
Deze kaart, P285, maar ook dit nummer uit MGK is weer onderverdeeld in 4 types:
I Bij de drukgegevens Nr. A…, met datum, met jaar van uitgave 1962-1964
II Nr. A…, met datum, zonder jaar van uitgave
III Zonder opgave Nr. A…, zonder datum, met jaar van uitgave 1961
IV Met Nr. A…, met datum, zonder jaar van uitgave, maar met 33 verticale balkjes tussen adresgegevens en gegevens afzender (i.p.v. 34)
De onderverdeling van P 282 in 4 types:
I Bij de drukgegevens Nr. A…., met datum, jaar van uitgave 1962-1964
II Nr. A…., met datum, zonder jaar van uitgave
III Zonder opgave van Nr. A…, zonder datum, met jaar van uitgave 1961
IV Zonder opgave van drukgegevens
7/VII 1962
Latvijas PSR. Majori. Viesnīca.
A 06676
P285 II (34 streepjes)
Majori is het centrale district van de badplaats Jūrmala. Hieronder een afbeelding van het hotel ‘Majori’.
De beschrijving van de afbeelding is nu op de beeldzijde geplaatst. Viesnīca is de Letse aanduiding voor hotel. Het bekende hotel “Majori” is gebouwd in 1925 onder leiding van de architect A. Medlinger in een ‘Art Nouveau’stijl (of ‘historisme’-stijl). In de crisis van 1932 moest het hotel geveild worden. Het kostbare interieur ging voor een deel naar kasteel Sigulda. In 1991 is het hotel gerenoveerd.
De adreszijde:
5/X 1962
Lielupe Sanatorija ‘Rigas Jurmala’
A 07520
Aan de oostelijke rand van Riga’s Jurmala ligt het vissersdorp Buļļi (Bullen), nu Lielupe. De beschrijving van de afbeelding staat nu op de voorzijde.
De adreszijde:
