In de voormalige Sovjet-Unie zijn ontzettend veel postwaardestukken – enveloppen met ingedrukt zegel- met een motief uit de Baltische staten uitgegeven. De officiële uitgaven van het Russische Ministerie van Verkeer in Moskou, werden gedrukt in de staatsdrukkerij “Gosnak” in Perm (in de Oeral).
Een overzicht van de enveloppen met Lets motief is te vinden in:
Schmuckumschläge mit Bezug zu Lettland als UdSSR-Ganzsachen / von Harry v. Hofmann
Hamburg : Harry v. Hofmann Verlag, 2014
1954, 31 september
Op de envelop: 31/VIII 1954
De eerste envelop als postwaardestuk met Lets motief is uitgegeven in 1954:
De beschrijving van de afbeelding – het Opera en ballet Theater in Riga- is alleen in het Russisch. Latere enveloppen hebben ook een beschrijving in het Lets.
De drukgegevens staan bij de later uitgegeven enveloppen op de achterzijde. In de periode 10-06-1950 – 01-09-1957 was het tarief voor een binnenlandse brief 40 kopeken. Zoals aangegeven hier bij de drukgegevens: de prijs van deze envelop was 50 kopeken.
De eerste enveloppen
DATUM | NR Catalogus | Omschrijving |
1954.08.31 | 38 | Riga, Opera & Ballet Theater |
1954.11.12 | 64 | Lets paviljoen op Expo in Moskou |
1955.11.28 | 175 | Ķemeri |
1955.11.28 | 176 | Riga. Opera & Ballet Theater |
1956.04.10 | 246 | Riga, Komsomol kade |
1957.05.23 | 432 | Riga, Komsomol Kade |
1957.05.23 | 433 | Riga, Opera & Ballet Theater |
1957.08.23 | 509 | Riga, monument voor Y. Rainis, dichter |
1957.11.21 | 574 | Ruines bij de weg naar to Koknes |
1958.07.21 | 735 | Riga, Komsomol Kade |
1958.11.22 | 813 | Baltische Zee, Riga |
Mijn lijst met een overzicht van de uitgegeven enveloppen met een Lets thema: download als excel-bestand
1954, 12 november
Op de envelop: 12/XI-54
Postwaardestuk, uitgegeven 12 november 1954De drukgegevens staan nog op de voorzijde.
Letse beurspaviljoen in Moskou: Vystavka Dostizheniy Narodnogo Khozyaystva (VDNKh) Russisch: Выставка достижений народного хозяйства, ВДНХ. In 1935 opgericht als Landbouwtentoonstelling van de Gehele Unie. De tentoonstellingsgebouwen werden gebouwd in de periode 1935-1939. Tussen 1948 en 1959 werd alles gerenoveerd en in 1954 werd weer de eerste tentoonstelling sinds de oorlog gehouden. Nog steeds als Landbouwtentoonstelling. In 1959 werd het park omgedoopt: Tentoonstelling van prestaties van de nationale economie ( Russisch: Выставка Достижений Народного Хозяйства , Vystavka Dostizheniy Narodnovo Khozyaystva) of ВДНХ / VDNKh . In 1992 werd VDNKh omgedoopt tot het nieuwe acroniem VVC en in 2014 keerde de oude naam terug: ВДНХ / VDNKh.
1955, 28 november
28/XI-55
Helaas (nog) niet in mijn collectie. Wel te zien op de voorplaat van HBG 55 en in het artikel over Kemeri:
Ķemeri, kuuroord sinds 1838 / Jan Kaptein
In: HBG 2009 ; 55. – p. 4-14
1955, 28 november
28/XI-55
Het Opera en ballet Theater in Riga
1956, 10 april
Op de envelop: 10/IV-56
Riga, Komsomol kade. De drukgegevens staan nog op de voorzijde. De rechterkade langs de Daugava wordt in de Sovjettijd ‘КОМЪЯУНАТНЕС (KOMSOMOL) КРАСТМАЛА (KRASTMALA = Lets voor ‘Kade’)’ genoemd. Dit is meer een transcriptie van de Letse aanduiding, ‘Komjaunatnes krastmala’.
In 1930 werden vele straten (Gutenberga, Mazā Peldu straat, Daugavas kade, Brēmiešu straat en de oude marktplaats verenigd in één straat, die in 1934 de 11 November boulevard werd gedoopt: ’11 novembra krastmala’. Deze dag is een Letse gedenkdag, ‘Lāčplēša-dag’. Op 11 november 1919 werden de Duitsers na een bloedige slag door het Letse leger verdreven en werd de Letse vlag gehesen boven het Riga-kasteel. De gedenkdag, waarop de helden uit de Eerste Wereldoorlog en de vrijheidsstrijders van Letland worden herdacht, is genoemd naar de Letse epische held Lāčplēša.
In 1940 werd het Daugavas Krastmala en daarna tijdens de Duitse bezetting Daugavmale. Na de oorlog werd de verwoeste haven verder van de stadskern aangelegd en –ter ere van de jeugd die de kade hersteld had, werd de naam van de kade in 1948 Komjaunatnes Kade. In 1990 kwam de oude naam van de kade weer terug: 11 Novembra Krastmala.
Zie: Riga: een plattegrond uit de Sovjet periode….. / Jan Kaptein
In: HBG 2003 ; 43. – p. 28-42 Download HBG 43
1957, 23 mei
Op de envelop: 23/V-57
Opnieuw een envelop met de Komsomol kade in Riga:
De drukgegevens zijn nog op de voorzijde geplaatst.
1957, 23 mei
23/V-57
Riga, Opera & Ballet Theater
1957, 23 augustus
Op de envelop: 23/VIII-57
Riga, monument voor de dichter Y. Rainis
De drukgegevens zijn nog op de voorzijde geplaatst.
Rainis, ook wel foutief Jānis Rainis, pseudoniem van Jānis Pliekšāns (Zemgallen, nabij Jēkabpils, 11 september 1865 – Riga, 12 september 1929) was een Lets schrijver, dichter en toneelschrijver. Hij maakte tevens naam als politiek activist en was later een van de vormgevers van de nieuwe Letse grondwet, na de Letse onafhankelijkheidsverklaring in 1919. Zie: Wikipedia
1957, 21 november
Op de envelop: 21/11-57
Koknese, een plaats midden in Letland. De fundamenten van het kasteel kwamen in 1966 onder water door de bouw van de Pļaviņas waterkrachtcentrale. Zie de Letse Wikipedia
postwaardestuk, uitgegeven 21 november 1957
Het onderschrift bij de afbeelding is nog alleen in het Russisch:
De drukgegevens staan vanaf eind 1957 (waarschijnlijk oktober 1957) op de achterzijde.
Voor de betekenis van de gegevens op de achterzijde kan men te rade gaan bij:
Back of the envelope / by Jim Reichman. – In: Rossica 1998-1999 ; no. 131-132. – p. 54-77
Tussen 1953 en 1974 is de copyright aanduiding zoals op deze envelop: ИзданиеМинистерства Связи СССР, Publicatie van het Ministerie van Communicatie van de USSR.
Het publicatienummer begint met een letter: in 1953 en begin 1954 de letter A, in 1954 werd dit de letter Ш en dit bleef zo in de jaren 50. Op deze envelop zien we dus ook de Ш met het publicatienummer. Daarna volgt de aanduiding от, van, met de datum. Bij oudere enveloppen, zoals deze, eindigde de datum met г., volgens Reichman de afkorting voor год, jaar. Eind 1978 verdween deze aanduiding en na 1979 komen we het niet meer tegen. Enveloppen met de aanduiding г. zijn bijna altijd gedrukt door de Moskou Typografische Fabriek.
De letter г. kan volgens mij ook de afkorting zijn voor город, stad, stad Moskou dus op deze envelop.
Tenslotte nog de prijsaanduiding: Цена конверта с маркой, prijs van de envelop met ingedrukte zegel, 50 kopeken voor deze envelop.
1958, 21 juli
Op de envelop: 21/VII-58
Riga, Komsomol Kade