Op 9 september 1918 geven de Letse posterijen een order voor het drukken van 3.000.000 postzegels. De waarde moet 5 kapeiki zijn. In totaal werden 11.956 vellen van 228 postzegels gedrukt: 2.725.968 postzegels.
De postzegels werden gedrukt door drukkerij Schnakenburg in Riga, later -eind 1919- de Letse Staatsdrukkerij.
Hier Mi. 1: ongetand: drie korenaren in een ring, omringd door de rijzende zon en de drie sterren: de drie provincies van Letland, Kurzeme, Vidzeme en Latgale.
Sommige mensen zien links en rechts op de basis bladeren of een klein bosje, maar volgens Deryck Goodridge (zie artikel hieronder) je moet het zien -en deze interpretatie vind ik wel aardig- als kleine handen verheugd over de zon.
Ansis Zihrulis (Ansis Cirulis) is de ontwerper.
Meer over hem: The song-bird: Ansis Cirulis, the designer of Latvia’s first stamp / by Deryck Goodridge. – In: Stamp Lover 1993 ; vol. 85. – p. 66-67.
In het begin waren de vellen ongetand, later met tanding 11½. Hier ziet u een deel van een vel met de getande Mi.2.
In totaal werden er 2.725.928 postzegels gedrukt, 11.956 vellen van 228 zegels, maar het is niet duidelijk hoeveel ongetand en getand. Waarschijnlijk waren er meer ongetande dan getande vellen.
Er werden twee lithografische stenen voor het drukken gebruikt en op de vellen vindt u deze aangegeven met Romeinse cijfers I en II in de onderste velrand.
|
De velden op de ‘Moeder-steen’ of ’transfer-steen’
Sommige varianten komen met deze moeder-steen terecht in de plaat op dezelfde posities in het vel. Identificatie van veertien van deze variaties zes op beide platen en acht alleen op plaat I – zijn in detail beschreven in het boek ‘Letland: Handbuch Philatelie und Postgeschichte’ (zie hieronder literatuur). |
Voor het vervaardigen van de druk-stenen, of platen, is de ‘moeder steen’ met 5 x 5 ontwerpen gebruikt. De samenstelling met de ‘moeder-stone’ op plaat I en II verschilt in de laatste twee rijen. Beide platen hebben de zegels in 12 rijen van 19 zegel-afbeeldingen : 228 zegels in een vel.
Details van de exacte samenstelling van plaat I en II wordt beschreven in ‘Lettland: Handbuch Philatelie und Postgeschichte “(zie hieronder).
De ‘moeder-steen’ overgebracht op Plaat I:
| a | b | c | d | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e |
| f | g | h | i | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k |
| l | m | n | o | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p |
| q | r | s | t | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u |
| v | w | x | y | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z |
| a | b | c | d | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e |
| f | g | h | i | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k |
| l | m | n | o | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p |
| q | r | s | t | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u |
| v | w | x | y | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z |
| a | b | c | d | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e |
| f | g | h | i | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k |
De voltooide militaire kaarten waren 40-42 cm x 35-36 cm. Gevouwen (horizontaal in twee, dan verticaal in drie) waren de kaarten ongeveer 14 x 18 cm, met aanduiding van de kaart (plaats, schaal) zichtbaar.
De onvoltooide vellen, gebruikt voor de Letse postzegels waren ongeveer 41-44 cm x 36-38 cm., zodat de samenstelling van 12 x 19 zegels het beste is.
De ‘moeder-steen’ overgebracht op Plaat II:
| a | b | c | d | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e |
| f | g | h | i | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k |
| l | m | n | o | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p |
| q | r | s | t | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u |
| v | w | x | y | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z |
| a | b | c | d | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e | a | b | c | d | e |
| f | g | h | i | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k | f | g | h | i | k |
| l | m | n | o | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p | l | m | n | o | p |
| q | r | s | t | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u |
| v | w | x | y | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z |
| q | r | s | t | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u | q | r | s | t | u |
| v | w | x | y | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z | v | w | x | y | z |
Kaarten kunnen verschillen:
-fijn, heldere afdruk (boom symbolen ronde 0,5-0,75 mm, stippen duidelijk, plaatsnamen kleine letters), gedrukt in zwart en bruin
-fijn, vage afdruk (boom symbolen 0,5 mm en bolder niet volledig afgerond verder van elkaar liggen), gedrukt in zwart en bruin
-grof (details niet zo duidelijk, boom symbolen 0,75 mm of meer, namen plaats in grote vette letters), alleen afgedrukt in het zwart
-gemengde fijn / grof of fijn / fijn (mooie heldere en fijn wazig): fijn bedrukt met grof gedrukte gedeelte of beide soorten fijne afdrukken op hetzelfde vel
Achterzijde van het deel-vel hierboven:
In het handboek van Harry von Hofmann: Die Briefmarken in Rubel-Währung 1918 – 1922 / von Harry von Hofmann- op p. 49 staat een lijst van de 79 kaarten, voorzoveer bekend. Ook deze kaart wordt vermeld ‘Q17 Ponedele’. Deze aanduiding is te zien op de rand. Het is een ‘fijne’ kaart.
Complete vellen of Mi. 1-2 zijn vervalst. Over deze vervalsingen:
Valse letten / Jan Kaptein, Keimpe Leenstra, Audrius Brazdeikis In: Het Baltische Gebied 2014 ; 64. – p. 46-47. – Over: vervalsing van een vel met Mi. 1 op Ebay. Altijd kaart L18 (Lukniki). De vervalsingen: lijnen op de randen zijn kort.
Das hat uns gerade noch gefehlt – Lettland No 1 als neue Ganzfälschung in kompletten Bogen / Harry v. Hofmann In: Philatelia Baltica 1995 ; 100. – S. 20-21. – Over dezelfde vervalsing.
Op 3 januari 1919 werd Riga bezet door de Letse Sovjet Republiek. Op 5 januari vertrok de voorlopige regereing van Jelgava naar Liepāja en de tweede uitgifte van het Zon-ontwerp, Mi. 3 – 5, is gedrukt door G.D. Meyer in Liepāja, uitgegeven op 8 januari 1919.
Meer over de eerste Letse postzegel: op de site van Bill Apsit.
Hij is ook auteur van artikelen over dit onderwerp in Het Baltische Gebied:
De zegels van Letland op stafkaarten : Deel 1 / W. Apsit. – In: Het Baltische Gebied 2001 ; 38. – p. 13-18
De zegels van Letland op stafkaarten : Deel 2 / W. Apsit. – In: Het Baltische Gebied 2001 ; 39. – p. 10-12
De zegels van Letland op stafkaarten : Deel 3 / W. Apsit. – In: Het Baltische Gebied 2002 ; 40. – p. 6-12
Overige literatuur:
-Letland – eerste emissie, gedrukt op de achterzijde van Duitse stafkaarten / M.Zuijdwegt en W.Bachman. – In Het Baltische Gebied 1984 ; 3. – p. 1-15
-Lettland : Handbuch Philatelie und Postgeschichte : Die Briefmarken in Rubel-Währung 1918 – 1922 = Latvia : Handbook of Philately and Postal History : The Stamps, Ruble Period 1918 – 1922 / herausggeben im Autrage der Forschungsgemeinschaft Lettland im BDPh von Harry von Hofmann unter Mitarbeit zahlreicher Philatelisten. – 1998. – p. 25-51: Erste Ausgabe im Sonnenmuster = Sun design, first issue.
-Latvia map stamps / John Barefoot. – York : J. Barefoot, cop. 1983. – 35 p.