Litouwen in Keizerrijk Rusland : Vilnius

De geschiedenis van de stad Vilnius weerspiegelt de bewogen geschiedenis van Litouwen. De stad wordt in 1323 gesticht door aartshertog Gediminas en wordt de hoofdstad van het zich sterk uitbreidende Litouwen. Met de personele unie met Polen (1386) wordt het grote Pools-Litouwse rijk gevormd. Naarmate Litouwen in het oosten steeds meer afbrokkelt wordt Polen steeds meer overheersend binnen dit geheel. In 1569 wordt de Unie tussen Polen en Litouwen gevormd, waarbij Litouwen meer een deel van Polen wordt. In 1773 werd het oostelijke deel van Litouwen, wat deel uitmaakte van het Pools-Litouwse rijk, deel van Rusland. In 1792 werd de rest van Polen verdeeld en kwam ook de rest van Litouwen bij Rusland. Litouwen was opgedeeld in drie gouvernementen: Kowno (Kaunas), Wilna (Vilnius) en Grodno (Gardinas). Na 1815 kwam ook het district Suwalki (Suvalkai) bij Rusland.

Hoewel wel al eerder in sommige plaatsen gebruikt, komen er in 1782 officiële stempels, die worden ingevoerd als bewijs dat het juiste tarief is ontvangen. In de postale regels van 22 oktober 1830 wordt bepaald dat alle brieven zowel bij verzending als bij aankomst een poststempel moeten krijgen met plaats en datum.

Introductie van de postzegels en de puntnummerstempels: 1857

Op 10 december 1857 werden in Rusland postzegels ingevoerd. Hiermee is ook de noodzaak ontstaan van afstempeling. In het begin werden hiervoor nog stempels uit de vorige periode gebruikt tot de invoering van nummerstempels.
Grotere plaatsen, hoofdsteden van de gouvernementen dus, kregen een cijfer omgeven door punten in drie concentrische cirkels. Voor Vilnius was dit het cijfer “5”. Voor de achterzijde werden bovendien nog de oude stempels gebruikt. Voor post naar het buitenland werden pas in 1864 postzegels gebruikt.

Letter from Vilnius (WILNO) naar Warsaw, 1860. Dotted postmark, three circles with number 5. This number is the indication for Vilonius. Stamp is Mi. 5, 10 kopecks.
Brief uit Vilnius (WILNO) naar Warschau, 1860. Puntstempel , drie concentrische ringen met nummer 5. Dit nummer is de aanduiding voor Vilnius. De postzegel is Mi. 5, 10 kopeken.
On the backside the departure postmark of Vilnius and the arrival postmark of Warsaw.
De achterzijde van de brief met het vertrekstempel van Vilnius en het aankomststempel van Warschau.

Met circulaire 123 van 11 februari 1863 werden de punt-nummerstempels afgeschaft in de meeste postkantoren. Alleen de spoorpost en de ROPIT kantoren hielden de driehoekige puntnummer-stempels tot 2 juni 1877.
aniforwd